Ze moeten de zorg gewoon opschalen!

Ik hoor het – nog steeds – voorbij komen: ze moeten de zorg gewoon opschalen!

Hét probleem met corona is dat het de zorgcapaciteit kan overbelasten. Ja, we hebben in Nederland relatief gezien weinig IC-bedden per 100.000 inwoners. We zitten ruim onder het Europees gemiddelde.

Ze moeten de zorg gewoon opschalen!

Maar lost het opschalen van de zorg ervoor dat de zorg niet meer overbelast kan raken?

Spoiler alert…

Nee.

Zorg opschalen is uitstel van executie. Het is symptoombestrijding.

Los van het feit of:

  • er wel of geen personeel te vinden is;
  • je wel of niet werkloze eventmanagers kunt inzetten;
  • de daling van het aantal ic-bedden een logisch gevolg was van onder andere de daling in het aantal ligdagen;
  • we bereid zijn de extra kosten te betalen die je uiteindelijk als maatschappij voor je kiezen krijgt;
  • je een idee hebt over wat dat extra personeel moet gaan doen na de pandemie;
  • etc.

Het antwoord blijft simpelweg nee, omdat het probleem exponentiële groei is en exponentiële groei heeft als nadeel: er komt altijd een grens aan de capaciteit.

Even tussendoor, voordat mensen denken dat ik eventmanagers incapabel vind… mijn vrouw heeft/had met enige regelmaat die functietitel. De functietitel is eventmanager, omdat freakin’ miracle worker geen officiële functietitel is.

Maar, dan nog… werken op de IC vergt een specialisme. Je kunt daar niet zomaar iedereen neerzetten.

Mr Bean

Exponentiële groei is een bitch

Exponentiële groei is een bitch, tenzij het om je bankrekening gaat.

Stel, op de eerste dag van een maand heb je 1 euro. Dat bedrag verdubbelt elke dag. Dan heb je dag twee 2 euro. Dag drie heb je 4 euro. Dag vier heb je 8 euro. Dag vijf heb je 16 euro. Ik hoef het vast niet helemaal uit te werken, je snapt waar het heengaat.

Hoeveel euro heb je dan aan het einde van de maand? 

  1. Zo’n 1.000 euro
  2. Zo’n 10.000 euro
  3. Zo’n 100.000 euro
  4. Ik raakte halverwege de tel kwijt, zo veel!

Denk je antwoord D? Dan zit je goed. Gefeliciteerd, je kunt in je geld zwemmen.

Hoe rijk ben je dan precies? Je bent dan miljardair. Aan het einde van die maand heb je 1.073.741.824 euro. Maar niet als die maand uit 30 dagen bestaat natuurlijk, want dan zou je aan het einde van die maand slechts 536.870.912 euro hebben.

Zwemmen in geld

Dat doet exponentiële groei en zo – al is het in de praktijk wel een stuk ingewikkelder – verspreid een virus zich ook.

R-waarde en generatietijd

Je hebt vast wel eens gehoord over het reproductiegetal (R-waarde). De R-waarde staat voor de besmettingsfactor. Het geeft aan hoeveel besmetting gemiddeld door één persoon worden veroorzaakt. Als de R-waarde groter is dan 1, dan verspreidt een virus zich exponentieel.

Heeft corona volledig vrij spel? Dus geen vaccin, geen immuniteit en geen maatregelen? Dan ligt het reproductiegetal ergens tussen de 2,4 en 3,9. Dat is het basaal reproductiegetal (R0).

Het zijn schattingen en het verschilt per variant. 

Deze R0-waarde moet niet verward worden met het effectief reproductiegetal (R of Rt). Dat is de R-waarde in de praktijk. In de regel gaat het in het nieuws over deze R-waarde.

Stel dat de R-waarde 1,2 is. Dan houdt dat in dat 100 mensen 120 anderen besmetten en dat die 120 mensen weer 144 mensen besmetten. Die 144 mensen besmetten weer 173 anderen. Enzovoort.

Net als het voorbeeld met euro’s: het gaat op een gegeven moment rete hard!

De metafoor vertaal je als volgt naar de situatie met corona.

Het bedrag kun je vergelijken met het aantal besmette personen. Waarmee je het bedrag vermenigvuldigt is de R-waarde. De snelheid waarmee de vermenigvuldiging plaatsvindt is de generatietijd.

In het geval van een virus geeft de generatietijd aan hoe lang het gemiddeld duurt voor een besmet persoon iemand anders besmet. In het geval van corona is dat gemiddeld 4 dagen.

Let’s do the math

Stel, we lopen tegen de grenzen aan van de zorgcapaciteit, maar… jij krijgt de wonderlamp van Aladin in je handen en een van je wensen is dat per direct de zorgcapaciteit is verdubbeld.

Wonderlamp

“Your wish is my command”, zegt de Genie en poefffff: geregeld. De zorgcapaciteit is verdubbeld.

Is iedereen je dan eeuwig dankbaar? Nee. Nog steeds kunnen (op het moment van schrijven: 8 december 2021), niet zo maar alle maatregelen de deur uit. Waarom niet? Zodra je alle maatregelen opheft, schiet de R-waarde omhoog.

Zelfs al stijgt de R-waarde zonder maatregelen slechts naar 1,2, dan heb je na zo’n twee weken een verdubbeling van het aantal mensen met corona.

Twee weken later zijn we dus weer terug bij af en lopen we tegen de grenzen aan van de verdubbelde zorgcapaciteit.

Back to the future

Proef op de som?

Duitsland heeft ongeveer 7 keer zoveel IC-bedden en daar vrezen ze dat ziekenhuizen de toestroom van coronapatiënten spoedig ook niet meer aankunnen.

Exponentiële groei is een bitch en voorkomen blijft beter dan genezen. Houd je aan de basismaatregelen, zoals testen bij klachten, binnen blijven na een positieve uitslag, huisgenoten van positief geteste personen gaan in quarantaine, etc. Ja, de basismaatregelen gelden ook voor gevaccineerden.

Waarom mensen toch nog steeds blijven roepen dat ze gewoon de zorg moeten opschalen? Geen idee…

#snaperniksvan

Snap jij er ook niks van? Deel het ;-)
Geschreven door Carlo